Meme kanseri nedir?

               Meme kanseri, meme dokusunu oluşturan hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması manasına gelir. Vücuttaki bütün hücrelerin çekirdeğinde, hücrelerin normal büyümelerini ve sağlıklı olmalarını kontrol eden genler mevcuttur. Bu genler, hücrelerin normal bir şekilde çoğalmalarını kontrol etme görevini yerine getirirler. Bu genler radyasyon, çevre etkenleri mikroorganizmalar vs gibi çeşitli faktörlerle bozulma gösterebilir. Şayet bu çoğalma belli bir sıralama ile meydana gelmezse, doku fazlalığı ortaya çıkar, bu doku fazlalığına tümör ismi verilir. Şayet bu dokuda yer alan hücreler yayılma ve başka yerlere gitme eğilimi gösterirlerse habis yani halk adıyla kötü huylu tümör (kanser), oldukları yerde kalmaya devam ederler ise, halk adıyla iyi huylu yani, selim tümör ismini alırlar.

Meme Kanserine Yol Açan Etkenler Nelerdir?

               Meme içinde kanserleşen bir hücrenin, bir tümör meydana getirmesi ve bir doktor tarafından muayene esnasında anlaşılmasına ya da radyolojik incelemede ortaya çıkmasına dek oldukça uzun zaman geçmesi gerekebilmektedir. Kadınlar çoğunlukla minimum 1 cm. büyüklüğüne erişmiş bir kitleyi, elle kontrol yöntemi ile fark edebilir. Bugün, meme kanserlerinin büyük bir kısmı hastanın kendisi tarafından fark edilebiliyor. Kanserli kitleler nispeten sert, düzensiz kenarlı, yüzeyi pürtüklü olur ve meme dokusu içinde rahatça oynatılması mümkün değildir. Kanser daha uzak organlara yayılmış ise, bu yayılımlar, ender olarak meme kanserinin ilk belirtisini meydana getirir. Meme kanserinin yaygın bir şekilde yayılma oluşturduğu bölgeler ise kalça ve omurga kemikleri ile akciğer ve karaciğer olarak tanımlanır.

               Fakat kimi hastalarda bu bulguların hiçbiri meydana gelmez ve kanser sadece, mamografi değerlendirmesi ile teşhis edilebilir. Aşağıda sayılan belirtilerden en az biri dahi mevcut ise, kişi vakit kaybetmeden bir doktora görünmelidir:

-Memede ya da koltuk altında ele gelen kitle, sertlik veya şişlik

-Meme başından akıntı, kanlı ya da şeffaf renkli

-Meme başında içe doğru çekilme, çökme ya da şekil bozukluğu

-Meme başı derisinde değişiklikler; soyulma, kabuklanma gibi

-Meme cildinde yara ya da kızarıklık

-Meme cildinde ödem, şişlik ve içe doğru çekintiler olması

-Memede büyüme, şekil bozukluğu veya asimetri ya da renginde değişiklik (kızarıklık vs.)

Kitle Nedir?

               Meme kanserine yakalanan hastaların neredeyse %70′ine yakın bir oranda ilk görülen belirti, ele gelen kitlelerdir.Kitle sert ve hareketsiz bir şekildedir; fakat çevresindeki meme dokusu ile beraber hareket ettirilmesi mümkündür. Kitlenin sınırlarını belirlemek oldukça güçtür. Kitleler ağrısızdır.

Ağrı: Ağrı genellikle meme kanseri ile beraber ortaya çıkan bir belirti değildir. Memede, kanser dolayısı ile ağrıların olması, meme kanserinin geç evrelerinde ortaya çıkar.

Meme Başında Akıntı Olması Meme Kanseri İçin Kesin Belirti Midir?

               Meme başında akıntı olması, meme kanseri için her zaman olmasa da belirti olarak sayılabilir. Meme kanseri olan hastaların yaklaşık %10′unda meme başı akıntısı ilk bulgular olarak kendini gösterir.

Meme derisinde ülserasyon: Meme derisinin beslenmesinin gittikçe daha çok bozulması neticesinde ülserasyonlar ortaya çıkar.

Deride ödem: Derinin portakal kabuğu gibi görünmesine deride ödem denir. Bu da meme kanseri için belirtileri oluşturur.

Meme başı değişiklikleri: Meme başında içe batma, ya da bir yana çekilme olması meme kanseri için belirti sayılabilir. Tümörün yerine göre santral tümörlerde meme başı içe batar, üst dış kadran tümörlerinde yukarı ve dışa döner.

Erken Tanıda Tedavi Mümkün müdür?

               Erken teşhis de kendi kendini muayene yöntemini oldukça önem teşkil eder. Bunların yanında, meme kanserinin en yaygın olarak karşılaşıldığı yaş dönemlerinde, belirli aralıklarla muhakkak doktor kontrolleri ve görüntüleme yöntemlerinden faydalanılmalıdır.

Yaş Grubu Yöntem Uygulama Yaygınlığı

- 20 – 39 Kendi Kendine Meme Muayenesi Her Ay

- Klinik Muayene 3 Senede Bir

- 40 – 49 Kendi Kendine Meme Muayenesi Her Ay

- Klinik Muayene Her Senede

- Mamografi 1 – 2 Senede Bir

- 50 Yaş ve Üzeri Kendi Kendine Meme Muayenesi Her Ay

- Klinik Muayene Her Sene

-Mamografi Her Sene

               Meme muayenesinin yapılabileceği en ideal zaman; adet bitiminin hemen ilk günleridir. Bu günlerde memeler ödemini ve gerginliğini yitirirler. Bu sebep dolayısıyla en kolay muayene dönemi oluştururlar. Şayet kadın menopoz döneminde ise ya da rahim operasyonu geçirmiş ise kolay hatırlanması bakımından her ayın ilk haftası muayene tarihi olarak tercih edilmelidir.

Kendi Kendine Meme Muayenesi gözle ve elle uygulanmalıdır. Bu uygulamalar ayakta ve yatarak gerçekleştirilebilir. Her iki durumda da memenin kendisi, meme başları, meme derisi, meme altı bölgeleri ve koltuk altları titiz bir şekilde muayene edilmelidir.

Meme Kanseri

               Meme genel yapısı itibariyle sütü taşıyan kanallar, süt üreten üniteler ve destek dokularından oluşmaktadır. Memeyi oluşturan bu dokulardan herhangi biri sebebiyle oluşan kansere meme kanseri denilmektedir. Bu kanser türü dünyada kadınlar arasında daha yaygın olarak görülen maling tümörüdür. Kanser hastası kadınlardan yaklaşık %30′unda meme kanseri görülmektedir. Sağlık alanındaki teknolojik ilerlemelere, toplumun bu konudaki duyarlılığının artmasına rağmen, meme kanseri insan hayatını tehdit etmeye devam eden bir unsur halindedir. Meme Kanserinin kadınlarda görülme oranı 20′li yaşlarda oldukça düşüktür. Menopoz döneminden sonra ise kadınlarda meme kanserine yakalanma oranı oldukça yüksektir.

Meme Kanseri Belirtileri Nelerdir?

               Meme kanseri tedavisindeki en büyük avantaj, hastalık tanısının erken konulmasıdır. Fakat memede kanserleşmeye başlayan bir hücrenin tam olarak teşhisinin yapılması için belirli bir sürenin geçmesi gerekmektedir. Bu yüzden kadınların kendilerini düzenli olarak elle muayene etmeleri büyük önem taşımaktadır. Bu belirtilerden birine rastlamış olanların mutlaka doktora başvurması önerilmektedir.

-Memede değişik oranda büyüme, şekil bozukluğu veya asimetri

-Memenin herhangi bir yerinde renginde değişikliği veya beklenmedik kızarıklık

-Meme ve koltuk altı bölgesinde sertlik ya da kitle hissetme

-Meme ucu derisindeki soyulma, kabuklanma gibi değişiklikler

-Meme ucundan şeffaf ya da kanlı akıntı gelmesi

-Meme yüzeyinde ödem ve içe doğru çekilmeler görülmesi

Meme Kanseri Nedenleri Nelerdir?

               Meme kanserinin en fazla görülen çeşidi süt kanallarında başlayan ductal carsinom adı verilen türüdür. Meme kanserine sebep olan etkenler çoğunlukla bilinmemektedir.

               Yeni dönemde yapılan araştırmalar, BRC1 ve BRC2 adı verilen iki genin meme kanserinin ailevi tipinden sorumlu olabileceğini göstermiştir. Şişmanlık, erken menarş ve çocuk doğurmamış veya geç doğurmuş olmak meme kanseri için risk faktörlerini arttırmaktadır. Erkeklerde de kadınlar kadar sık olmasa bile görülme ihtimali mevcuttur. İstatistik verilerine göre her 10 kadından birinde hayatının herhangi bir döneminde göğüs kanseri olabilmektedir. Kadınlarda 30 yaşından sonra bu risk artmaktadır. Meme kanseri tanısı konulan kadınların ortalama yaşı 60tır. Gelişmiş ülkelerde ise daha fazla, az gelişmiş ülkelerde daha az karşılaşılmaktadır. Amerika'da yapılan çalışmalarda özellikle Kuzey Avrupa kökenli olan beyazlarda karşılaşma oranı beyaz olmayan ırklardan daha fazla olduğu gösterilmiştir. Kadınlar çoğunlukla en az 1 cm. büyüklüğüne erişmiş bir kitleyi, elle kontrol yöntemi sayesinde fark edebiliyorlar. Günümüzde meme kanserlerinin çoğunluğu hastanın kendisi tarafından fark edilebiliyor. Kanserli kitleler nispeten sert, düzensiz kenarlı, yüzeyi pürtüklü görünür ve meme dokusu içinde rahatça oynatılamaz. Kanser uzak organlara metastaz (yayılım) yapmışsa bu yayılımlar, nadiren meme kanserinin ilk belirtisini verir. Meme kanserinin sıkça yayılma gösterdiği bölgeler ise: kalça ve omurga kemikleri ile akciğer ve karaciğerdir. Fakat kimi hastalarda bu belirtilerin hiçbiri olmaz. Sadece mamografi değerlendirmesinde rastlantısal olarak fark edilebilir.

Meme Kanseri İçin Belirtiler:

-Koltuk altında kitle

-Normal olmayan Meme başı akıntısı çoğunlukla kanlı veya kirli sarı, iltihap benzeri akıntı.

-Meme başı ve areola etrafında renk değişikliği ve ciltte çekilmeler.

-Meme başında şekil değişikliği, çekilmeler

-Sadece bir göğüste rahatsızlık

-Sadece bir göğüste büyüme

-Kemik Ağrıları

-Kilo Kaybı

-Kolda şişlik

-Göğüs ağrısı;

-Meme başında içe doğru çekilme, çökme veya şekil bozukluğu

-Meme başı derisinde değişiklikler (soyulma, kabuklanma)

-Meme cildinde yara veya kızarıklık

-Meme cildinde ödem, şişlik ve içe doğru çekintiler olması (portakal kabuğu görünümü)

-Memede büyüme, şekil bozukluğu veya asimetri ya da renginde değişiklik (kızarıklık vs.) Bu gibi belirtiler varlığı durumunda, vakit kaybetmeden bir uzman kontrolüne girmek gerekmektedir.

Bunların dışında meme kanserini oluşturabilen diğer etkenler ise, bazı araştırmalarda şöyle verilmiştir:

Beslenme:  Bazı belirtiler beslenme ve meme kanseri arasında bir ilişki olabileceğini gösterir. Sebze ve meyve ağırlıklı beslenen kadınların meme kanseri riski, beslenme düzeni bu şekilde olmayan kadınlara göre düşüktür. Beslenmesinde düşük yağ oranı bulunan kadınların da meme kanseri riski düşüktür. Kanser ihtimalini yükselten yağ tipleri ve miktarını belirlemek için daha fazla araştırma yapılması gerekir. Meme kanseri riskini azaltabilecek ek beslenme konusundaki araştırmalar da bilim insanları tarafınca devam ettirilmektedir.

Hormonal Faktörler : Daha önceden bahsedilmiş üreme ve adet geçmişi riskine ek olarak diğer hormonal faktörler üzerinde çalışılmaktadır. Bilim adamları hormonların normalde ve gebelik süreçlerinde meme kanserini nasıl etkilediğini araştırıyorlar.

Çevresel Faktörler: Bilim insanları çevredeki belli maddelerin meme kanseri riskinin arttığını öne sürmektedir.

Yetersiz Egzersiz: Bilim insanları fiziksel aktivitenin meme kanseri üzerinde etkili olabileceğini iddia edebilecek çalışmalar yapmaktadır.

Meme Kanserinde Risk Faktörleri

Yaş: Meme kanserine yakalanmada risk faktörlerinden ilki yaş faktörüdür. İleri yaşa sahip olmak risk düzeyini artırmaktadır. Meme kanseri olduğu teşhis edilen kadınların üzerinde yapılan yaklaşık %70′lik kısmının 50 yaş ve üzerinde olduğu belirlenmiştir. 50 yaşın üzerinde olan kadınların diğer alt yaş gruplarına oranla 3 kat fazla risk bulundurduğu ortaya çıkmıştır.

Cinsiyet: Erkeklerde meme kanseri görülme ihtimali dünya genelinde %1 oranının altındadır. Kadınlarda ise en sık karşılaşılan kanser türlerindendir.

Genetik: Mutasyon sonucu genlerde oluşan bozukluklar meme kanserine neden olan etmenlerdendir. Anne ve babadan geçen bu ka