Kemik Kanseri Nedir?

Yetişkin insan iskelet sistemi 206 kemikten oluşur. İç organları korur, insanların dik durmasına izin verir ve hareketi sağlayan kaslara tutunur. Kemikler; fibröz doku denilen bağlarla diğer kemiklere bağlıdır. Kıkırdak kemiklerin bir araya geldiği eklemleri kapsar ve korur. Kemikler, içi boş yapıdadır ve kan hücrelerini üreten süngerimsi, kırmızı doku olan kemik iliği ile doludur. Korteks, kemiğin sert dış kısmıdır.

Kemik, yumuşak, lifli bir doku olan kollajenden oluşmaktadır ve kalsiyum fosfat adındaki bir mineral kemiklerin sertleşmesine ve güçlenmesine yardımcı olur.

 Kemik hücrelerinin üç tipi vardır:

Osteoklast: Eski kemiği yıkan ve ortadan kaldıran hücreler

Osteoblast: Yeni kemik oluşturan hücreler

Osteosit: Kemiğe besin taşıyan hücreler

               Nadir olmakla birlikte, kemik kanseri herhangi bir kemiğin herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Kanser kemik içinde normal hücrelerin değişmesi kontrolsüz bir şekilde büyümesi ile başlar, “tümör” adı verilen bir kitle oluşur. Kemik tümörü kanserli veya iyi huylu olabilir. Kanserli bir tümör habis (malign) ise, vücudun diğer bölgelerine yayılmış olabilir, anlamına gelir. İyi huylu (benign) bir tümör, tümör yayılmamış anlamına gelir. İyi huylu bir tümör kemik dışına yayılmamış olsa bile, yeterince büyüyebilir, çevreleyen doku üzerine baskı yapabilir ve kemiği zayıflatabilir. Malign (kötü huylu) bir tümör korteksi yok edebilir ve yakındaki dokulara yayılabilir. Kemik tümör hücreleri kan dolaşımına karışırsa, vücudun diğer bölgelerine yayılabilir, özellikle “metastaz” denilen bir süreç yoluyla akciğere yayılabilir.

Kemik Kanseri Türleri

Kemik kanserinin farklı türleri vardır:

Osteosarkom ve Ewing Sarkomu: Bunlar kemik kanserinin en yaygın türlerinden ikisidir ve özellikle çocuklarda ve genç erişkinlerde görülür.

Kondrosarkom: Kıkırdak kanseridir ve yetişkinlerde daha sık görülür.

Kordoma: Genellikle alt omurilikte başlayan kemik kanseri türüdür.

Nadiren, yumuşak doku sarkomu kemikte başlar, aşağıdaki kanserlere neden olabilir:

Farklılaşmamış Pleomorfik Sarkom (UPS): Kemik tümörlerinin % 1’inden azını oluşturur ve genellikle yetişkinlerde bulunur. Kol ya da bacak, özellikle diz eklemi çevresi en yaygın görülen yerdir.

Fibrosarkom: Bu tip yumuşak doku sarkomu özellikle orta yaş dönemindeki yetişkinler arasında daha yaygındır. Çoğunlukla uyluk kemiğinde başlar.

Kemiğin Paget hastalığı: Bu hastalık genellikle yaşlılarda görülür ve kemik dokusunun büyümesini içerir.

Kemik Kanseri Belirtileri ve Bulguları

               Kemik kanseri olan kişiler, aşağıdaki belirtiler ya da bulgular ile karşılaşabilirler. Bazen, kemik kanseri olan kişilerde bu belirtilerden herhangi biri görülmeyebilir. Ya da, bu belirtiler kanser olmayan bir tıbbi durumdan kaynaklanabilir.

               Kemik tümörü büyüdükçe, sağlıklı kemik dokusu üzerine baskı yapabilir ve yok edebilir. Aşağıdaki semptomlara neden olur:

Ağrı: Kemik kanseri erken belirtileri, ağrı ve tümör bulunan bölgenin şişmesidir. Ağrı ilk başta gelip gider, daha sonra ise daha şiddetli ve sürekli hale gelebilir. Ağrı hareket ile kötüleşebilir ve yakın yumuşak dokuda şişlik oluşabilir.

Eklem şişliği ve sertliği: Eklem yakınında veya eklemde ortaya çıkan tümör, eklem şişmesine neden olabilir ve eklem daha sert ve hassas hale gelebilir. Hareket etmeyi sınırlandırabilir ve aralıklarla ağrı olabilir.

Topallama: Tümörlü kemikte kırık eğer bacağı etkilemişse, yürüme aksaklığına neden olabilir. Bu genellikle ileri evre kemik kanseri belirtisidir.

Diğer az rastlanan belirtiler: Nadiren, kemik kanseri olan kişilerde ateş, kendini iyi hissetmeme, kilo kaybı ve anemi gibi belirtiler olabilir.

Yukarıda açıklanan semptom ve bulguların biri veya daha fazlası hakkında endişeleriniz varsa, mutlaka doktorunuzla konuşun.

Kemik Kanseri Tanısı

               Doktorlar kemik kanseri teşhisi ve metastaz olup olmadığını öğrenmek için birçok test kullanırlar. Bazı testler hangi tedavinin daha etkili olabileceğini belirleyebilir.

               Görüntüleme testleri (x-ray gibi), kemik kanseri tanısında ve kanserin yayılmış olup olmadığını öğrenmek için kullanılabilir. İyi huylu ve kanserli tümörler genellikle görüntüleme testlerinde farklı şekillerde görünür. İyi huylu bir tümörün yuvarlak, düzgün, iyi tanımlanmış sınırları vardır. Kanserli bir tümörün agresif büyüme nedeniyle düzensiz, kötü tanımlanmış sınırları vardır.

Görüntüleme testleri kemik kanseri tanısında önerilmesine rağmen, biyopsi tanıyı doğrulamak ve alt tipini öğrenmek için mümkünse yapılır. Kanser türlerinin çoğunda, biyopsi kanserin kesin tanısı için tek yoldur. Biyopsi mümkün değilse, doktorun tanı koymasına yardımcı olacak diğer testler önerilebilir. Herhangi bir ameliyat veya biyopsi gerçekleşmeden önce, bir hastanın sarkom uzmanı tarafından görülmesi son derece önemlidir.

               Aşağıdaki liste, bu kanser türü teşhis için seçenekleri açıklar ve listelenen tüm testler her kişi için kullanılmaz. Doktorunuz bir tanı testi seçerken bu faktörleri göz önünde bulundurur:

• Yaş ve sağlık durumu
• Kanser türü şüphesi
• Belirti ve bulgular
• Önceki test sonuçları

Bir fizik muayeneye ilave olarak, aşağıdaki testler kemik kanseri tanısı için kullanılabilir:

Kan testleri: Bazı laboratuar testleri, kemik kanserini tespit etmeye yardımcı olabilir. Kandaki alkalin fosfataz ve laktat dehidrogenaz düzeyleri, osteosarkom veya Ewing sarkomuolan hastalarda daha yüksek olabilir. Ancak, kemik dokusunu oluşturan hücreler çok aktif olduğunda (çocukların büyümesi ve kırılan kemiğin iyileşmesi gibi), alkalen fosfataz miktarının normal olarak yüksek düzeyde olduğuna dikkat etmek önemlidir. Bu nedenle çok yüksek düzeyde olması her zaman kanser anlamına gelmez.

X-ray: Küçük bir miktar radyasyon kullanarak vücudun iç yapılarının bir görüntüsünün oluşturulması için kullanılan görüntüleme yöntemlerinden biridir.

Kemik taraması: Kemik sintigrafisi esnasında kemiklerin içine bakmak için bir radyoaktif izleyici kullanılır. Bu izleyici hastanın damar içine enjekte edilir.

Bilgisayarlı tomografi (BT) görüntüleme: BT taraması, x-ray makinesi ile vücudun üç boyutlu görüntüsünü oluşturur. BT taraması tümörün boyutunu ölçmek için de kullanılabilir.

Manyetik rezonans görüntüleme (MR): MR taramaları yakın yumuşak dokuda herhangi bir tümörü kontrol etmek için kullanılır.

Pozitron emisyon tomografisi (PET): Pozitron emisyon tomografisi (PET): PET taraması vücudun içinde organ ve dokuların resmini oluşturmak için bir yoldur.

Entegre PET/BT: Bu tarama yöntemi aynı anda hem BT hem de PET taraması yapılması ile daha sonra bu görüntülerin toplanıp bir araya getirilmesini içerir. PET-BT taraması, doktorun tümör ve sağlıklı dokunun nasıl enerji kullandığına ve yapısına bakmasına yardımcı olur. Toplanan bilgiler doktorun tedaviyi planlamasına fayda sağlar ve farklı tedavilerin nasıl yarar sağlayacağını belirleyebilir.

Biyopsi: İğne biyopsisi veya eksizyonel biyopsi kanserin bulunduğu yere bağlı olarak yapılır. Ancak, bazen hastaya biyopsi yapmak mümkün olmayabilir.

Tanı testleri yapıldıktan sonra, doktorunuz tüm sonuçları gözden geçirecektir. Eğer tanı kanser ise, bu sonuçlar kanserin evresini açıklamaya yardımcı olur.

Kemik Kanseri Tedavi Seçenekleri

Kemik kanseri için en yaygın tedavi seçeneklerinin açıklamaları aşağıda listelenmiştir. Tedavi seçenekleri ve tavsiyeler, kanser tipi ve evresine, olası yan etkileri, hastanın tercihleri ve genel sağlığı gibi çeşitli faktörlere bağlı olarak değişir.

Düşük dereceli bir tümör için birincil tedavi cerrahidir. Cerrahide amaç kanser hücrelerinin yok olduğundan emin olmak için tümör ve sağlıklı kemik marjı ya da tümör çevresindeki dokunun kaldırılmasıdır.

Yüksek dereceli bir tümör için, onkologlar genellikle birkaç tedavi seçeneğini bir arada kullanılırlar. Bu tedavi kombinasyonu ameliyat, kemoterapi ve radyoterapi içerir.

a) Ameliyat

               Cerrahi operasyon sırasında tümör ve çevresindeki doku çıkarılır. Kemik kanseri ameliyatı genellikle tümör için geniş eksizyon içerir. Eğer tümör kol veya bacakta ise, mümkün olduğunca ekstremite koruyucu teknikler kullanılır. Ancak amputasyon (tümörle birlikte kol veya bacağın kesilip alınması), tümör boyutu ve konumuna bağlı olarak gerekli olabilir.

               Geniş eksizyon cerrahi teknikler kemik kanseri hastaları için yapılan amputasyon sayısını azaltmıştır. Amputasyon ile karşılaştırıldığında, hastaların %90’ından fazlası, konservatif, ekstremite koruyucu cerrahi ile tedavi edilebilir. Bu ameliyatlarda genellikle eksik kemiğin yerini alması ve kalan kemiğe güç sağlaması için metal plakalar veya diğer vücut bölgelerinden kemik gibi protezler gerektirir. Bu cerrahi prosedüre “rekonstrüktif cerrahi” denir. Bazı hastalar için, amputasyon en iyi seçenek olabilir. Eğer amputasyon gerekirse, fizik tedavi içeren rehabilitasyon hastanın fiziksel işleyişini en üst düzeye çıkarmaya yardımcı olabilir. Rehabilitasyon aynı zamanda bir uzvunu kaybeden kişinin sosyal ve duygusal etkileri ile başa çıkmasına yardımcı olabilir.

Kanser Ameliyatı Hakkında Bilinmesi Gereken Bilgiler

b) Kemoterapi

               Yalnızca ameliyat bazı kemik kanserleri, özellikle